ANIT AĞAÇLAR

Aydıncık İlçesi Duruhan Köyü Bucak Mahallesi’nde, yöre halkı tarafından “ikiz katran” olarak adlandırılan devasa, iki adet anıt ağaç bulunmakta. Tarihin derinliklerinde köklenmiş, doğa ve insana karşın yüzyıllardır ayakta kalabilmiş iki ulu ağaç.

Ağaçların bilimsel adı, çok dallı servidir. Latincesi, “Cupressus sempervirens.” Bazı yazarlar, “cupressus” sözcüğünün Cyprus yani Kıbrıs’tan geldiğini söyleyerek ağacın kökenini açıklamaya çalışırken, kimileri de Apollon’un servi ağacına dönüştürdüğü, sevgilisi, yakışıklı, uzun boylu delikanlı Cyparissus’tan kaynaklandığını ileri sürmekteler. “Sempervirens”, Latincede “her daim yeşil” ( semper, her daim; virens, yeşil) demektir.

Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi’nde (10-2, 2006- 197-201) yayımlanan bir yazısında R. Özçelik şöyle diyor: “ Ülkemizde bugüne kadar birçok anıt ağaç ve meşcerenin (Meşcere: Ağaç türü, yaş, gelişme çağı ve kapalılık bakımından çevresinden farklılık gösteren en az bir hektar büyüklüğündeki bir orman alanını, 02 Şubat 2006 Tarihli Resmi Gazete, Sayı: 26068, Çevre ve Orman Bakanlığından: Orman Yetiştirme Materyallerinin Ticareti Yönetmeliği, (1999/105/Ec) tespiti yapılmıştır. Bu çalışmada, Mersin ili Aydıncık İlçesindeki; çap, boy, yaş, tepe çapı ( somut özellikler) ve Mistik özellikleri ( soyut özellikler) nedeniyle anıt ağaç niteliği taşıyan iki adet Dallı Servi (Cupressus sempervirens L. var. horizontalis (Mill.) Gord.) tanıtılmıştır. Bu iki ağaç, şimdiye kadar anıt ağaç olarak tescili yapılmış en uzun boylu servi bireyleridir. Bu nedenle; doğal, kültürel ve estetik değere sahip bu doğal varlıkların korunması gerekmektedir.”

R. Özçelik’in verdiği bilgilere göre ölçüm 15/09/2004 tarihinde yapılmış; ağaçlardan biri 585 yaşında, boyu 33,5 m, çapı ise 127 cm; diğerinin yaşı 605, boyu 32,5 m, çapı da 152 cm.

R. Özçelik, yazısının sonuna doğru şöyle demektedir. “Yöre halkı tarafından ‘İkiz katran’ olarak isimlendirilen Dallı servilerin ülkemizde kayıt altına alınan ağaçlar arasında en uzun boylu anıt servi ağaçları oldukları tahmin edilmektedir. Bugüne kadar özel bir koruma faaliyetine konu olmayan bu anıt ağaçların ileriki yıllarda kesilmesini önlemek için mutlaka koruma altına alınması gerekmektedir. Nitekim bu faaliyetler zamanında yapılmadığı için bu iki anıt servi ağacının hemen yanında bulunan ve muhtemelen anıt ağaç olduğu tahmin edilen diğer bir servi ağacı kesilmiş ve cami inşaatında kullanılmış. Kalan bu iki ağacın başına da aynı hazin sonucun gelmeyeceğini kim garanti edebilir?”

İki servinin arasında, az aşağıda dereye yakın yerde kesilen bir başkasının yere gömülü, kurumuş, kocaman kütüğü yas tutuyor. Yaklaşık 60 yıl öncesine kadar üç taneymiş bu ağaçlar. En düzgününü, en yaşlısını kesmişler caminin onarımında kullanılmak üzere. Görüştüğümüz bazı kişiler, “ Zor biçildi. Sadece tomruğu 20 metre vardı. İkiye taklatıldı; tahta yapıldı, mertek yapıldı. Üstü toprak olan caminin onarılmasında kullanıldı” dediler.

AYÇEV